Een apart vak | Een vak apart: Uitvaartmuzikanten

Hans van Wingerden (uitvaart-trompettist.nl) - Uitvaart Trompettist

Hans van Wingerden combineert zijn werk als freelance trompettist met zijn bedrijf Uitvaart Trompettist. Wat ooit begon als een privéverzoek, groeide uit tot een vast onderdeel van zijn beroepspraktijk. "Na mijn studie aan het conservatorium werd ik soms gevraagd om op uitvaarten te spelen. Dat raakte me zo diep dat ik besloot dit groter op te zetten," vertelt Hans. Sinds 2008 speelt hij trompet op uitvaarten door heel Nederland. “De dankbare reacties na afloop maken me altijd weer duidelijk waarom ik dit werk zo graag doe en zo mooi vind,” zegt hij.

De grootste voldoening haalt Hans uit het persoonlijke contact met families. "Het is bijzonder om samen met hen de perfecte invulling te vinden voor de uitvaart, en vervolgens met trompetmuziek een verhaal te vertellen dat echt bij hen past." Een van de meest ontroerende momenten voor Hans was het vervullen van de wens van een overleden partner, die eerder zelf ook was gestorven. "Maar eigenlijk is elke uitvaart betekenisvol voor mij," zegt hij.

Veranderingen ziet Hans in het vormgeven van een uitvaart: "Mensen durven steeds vaker hun eigen wensen kenbaar te maken. Live muziek, maar ook andere dingen die vroeger minder gebruikelijk waren, krijgen daardoor een steeds prominentere rol."

Heleen Bartels (heleenbartels.nl) - Heleen Bartels harp en zang

Heleen Bartels combineert haar talenten als harpiste en zangeres om uitvaarten muzikaal te omlijsten. Ze voelt zich bevoorrecht dat ze families kan helpen bij zo'n belangrijk en emotioneel moment. "De reacties van mensen na afloop, als ze zeggen dat mijn muziek precies was wat ze wilden, dat geeft me zoveel voldoening," vertelt Heleen.

Een uitdaging waar Heleen soms tegenaan loopt, is het instuderen van muziek die niet op haar repertoire staat. "Soms moet ik bepalen of het haalbaar is om een nieuw stuk binnen enkele dagen in te studeren," legt ze uit. Toch is dat ook wat haar vak zo bijzonder maakt; families helpen hun wensen muzikaal tot uiting te brengen.

Een van haar meest gedenkwaardige momenten was het zingen van ‘In Paradisum’ a capella terwijl de kist werd uitgedragen. "Het voelde alsof de overledene letterlijk werd opgetild en naar boven ging," herinnert Heleen zich. "Ik ben dankbaar dat ik met mijn muziek op zulke speciale momenten een bijdrage kan leveren."

Hans Jansen (hansjansenmusic.com) - Hans Jansen Music

Voor Hans Jansen is muziek altijd gekoppeld aan emotie. "Wanneer je muziek mag maken op zulke persoonlijke momenten, komt het echt tot zijn recht," vertelt hij. Naast uitvaarten speelt Hans ook op bruiloften en verjaardagen, maar het is vooral de persoonlijke invulling van een uitvaart die hem veel voldoening geeft.

Live muziek bij uitvaarten blijft een uitdaging, omdat het soms als 'te vrolijk' wordt beschouwd. "Mensen denken vaak dat live muziek alleen bij feestelijke gelegenheden past, maar het kan zoveel emotie en troost brengen bij een afscheid," benadrukt hij. De waardering die hij na afloop ontvangt, als families zeggen dat de muziek precies aan hun verwachtingen voldeed, is voor hem een van de meest bijzondere aspecten van zijn werk.

Hij merkt dat er een positieve verandering gaande is. "Steeds vaker wordt het leven gevierd tijdens een uitvaart in plaats van alleen afscheid genomen,” wat Hans een mooie ontwikkeling vindt. “Vier het leven, het liefst elke dag!" sluit hij af.

Liseth Horsten (uitvaartmuziek.lisethhorsten.nl) - Cotton Rose Uitvaartmuziek

Liseth Horsten begeleidde al een paar jaar een zangeres voor huwelijksceremonies en recepties, op gitaar en backingzang, toen zij werden gevraagd om te spelen op een uitvaart. Liseth vond dat heel bijzonder om te doen. “Toen ik later solo verder ging, ging ik me, naast de focus op mijn eigen muziek, meer richten op uitvaarten. Dat was beter bij mijn eigen levensfase en mijn persoonlijkheid gaan passen,” vertelt ze.

Een grote uitdaging is de tijdsdruk. "Wanneer families verzoeknummers hebben die niet standaard in mijn repertoire staan, dan moet ik binnen enkele dagen een eigen versie maken die bij mijn stem past," legt Liseth uit. Toch is het haar altijd gelukt, en ze krijgt regelmatig terugkerende aanvragen van families die zo tevreden waren over haar eerdere optredens. “Ik vind het mooi en dankbaar werk, waarin ik met muziek heel concreet iets kan betekenen voor mensen. Je krijgt een belangrijke taak tijdens de ceremonie,” licht ze verder toe.

Wat haar werk extra bijzonder maakt, is het vermogen om troost te brengen. "Tijdens een open dag op een natuurbegraafplaats vroeg een familie me spontaan een lied te zingen terwijl ze hun dierbare herdachten die daar begraven lag. Het uitgekozen lied heb ik gezongen terwijl we in een grote kring om het graf stonden. Dat zijn de momenten die me bijblijven."

Mariska van der Kooi (musicarosa.nl) - MusicaRosa

Mariska van der Kooi begon haar carrière als uitvaartmuzikant na de uitvaart van een collega. "Er stond een vleugel in de aula, maar die werd niet gebruikt. Ik vond dat zonde en besefte dat live muziek zoveel meer impact kan hebben," vertelt ze. Daarop besloot ze met pianist Hans Kaldeway MusicaRosa op te richten. Mariska vindt het nog altijd ontzettend mooi en dankbaar om er samen met de nabestaanden een mooi afscheid van te maken.

Wat Mariska de meeste voldoening geeft, is de dankbaarheid van de nabestaanden. "Een paar maanden geleden waren we aan het opruimen na een begrafenis. De kerk was leeg, toen twee vrouwen speciaal terug de kerk in liepen. Ze vertelden in tranen dat ze het zó mooi hadden gevonden en dat ze diep geraakt waren door onze muziek. Dat zijn voor ons bijzondere momenten,” zegt ze. Ook het zingen van ‘Sailing Home’ tijdens de uitvaart van een schipper was erg bijzonder. "Terwijl ik zong, legde ik mijn hand op de schouder van zijn vrouw. Dat maakte het moment nog specialer."

Mariska vindt het belangrijk zo veel mogelijk aan de wensen van de familie te voldoen. Het instuderen van speciale muziekaanvragen in zo’n korte tijd kan uitdagend zijn. “Vaak is er een lied dat een speciale betekenis voor de familie of voor de overledene heeft. Als het dan weer lukt om dat lied op tijd in te studeren - tot nu toe altijd - geeft dat veel voldoening en wordt dat enorm gewaardeerd door de nabestaanden.”

De toekomst van de uitvaartmuzikant

De uitvaartmuzikanten die we spraken, merken allemaal dat live muziek een steeds grotere rol krijgt bij uitvaarten. Zoals Heleen toelicht: “Men stapt steeds vaker af van tradities, waardoor er meer ruimte is voor bijzondere bijdrages.” Voorheen werd live muziek op een uitvaart weleens als ongebruikelijk beschouwd. Nu merken de uitvaartmuzikanten een verschuiving naar persoonlijkere en meer betekenisvolle ceremonies. "Het is geen taboe meer om je eigen wensen uit te spreken," zegt Liseth Horsten, "en dat maakt het werk van uitvaartmuzikanten steeds belangrijker."

Met hun passie en toewijding zorgen deze muzikanten voor een troostende en persoonlijke muzikale omlijsting tijdens een van de moeilijkste momenten in het leven. Zoals Mariska van der Kooi treffend zegt: "Live muziek raakt zoveel meer dan ‘muziek uit de muur’, zoals een nabestaande dat eens noemde.”