Willemien (61) stopte zelf met eten en drinken en hield zo haar dood in eigen beheer

Ze was op zoek naar een humane manier om haar leven te kunnen eindigen en bevocht alle papieren tijgers op haar pad. Uiteindelijk lukte het. Willemien Mijwaard uit Winschoten overleed op 6 september in haar slaap. Portret van een vastberaden vrouw.

Een follow-up, zo heet dit stuk in krantenjargon. Een bericht dat de lezer een volgend bericht met nieuwe informatie geeft over een eerder bericht.

Dit is een follow-up over Willemien Mijwaard. Met dat verschil dat het ook het laatste zal zijn. Want Willemien zal niets meer volgen. Willemien is dood.

Ze overleed op 6 september in haar appartement in Winschoten, rustig in haar slaap die haar via medicatie was toegediend.

Eind goed?

Deze krant beschreef in augustus haar wanhopige zoektocht naar een menswaardig einde, een tocht die stuksloeg op de rotsen van de Nederlandse euthanasiewetgeving. Ze zag geen andere uitweg dan te stoppen met eten en drinken. Een zwaar stervensproces; ze was blij dat er een einde aan kwam. Eind goed, al goed, zou je bijna zeggen.

Maar haar familie en vrienden voelen zich als het onbestendige weer buiten. Soms zon, dan weer zware wolken, hier en daar een plensbui. ‘Een goed einde’ is voor hen een relatief begrip. Hoe kun je blij zijn als je vriendin en je zus overlijdt?

,,Verwarrend is het’’, zegt haar vriendin Marion Hooijmeijer met wie ze een ‘zussenrelatie’ had. ,,Ik heb vooral veel gehuild toen ze nog leefde. Ik vroeg haar: is het nu zo dat jij nu alleen dood hoeft te gaan en dat wij er maar mee moeten leven? Dan was zij degene die mij troostte. Uiteindelijk ben ik er toch blij mee hoe het is gegaan. Dankzij de professionals die haar hielpen heeft ze nu eindelijk de rust gekregen die ze nodig had.’’

Turqoise, pimpelpaars, vuurrood

Willemien Mijwaard hield van kleur. Van turquoise, pimpelpaars, knalroze, van zonsondergang-oranje, van vuurrood. En ze was, zoals vriendin Diana Cuijpers het omschrijft, een ‘vrouw waar je niet omheen kon’.

Van 2014 tot 2023 was ze de trotse bezitter van de ‘Poezenboot’, een woonark in Oudezijl waar ze katten opving die een tijdelijk, dan wel permanent liefdevol nest behoefden. Adoptiekatten als Frommel, zo genoemd omdat hij een ‘frommeloor’ had overgehouden nadat een kind had geprobeerd het te knippen. Vlekje de schildpadpoes. Spook, de bange witte die het liefst onder het bed zat. Nopje, de dikke rooie kater waarvoor ze een ren liet bouwen op het dek zodat hij toch naar buiten kon. Ze waren haar allemaal lief.

Verschoppelingen

Ze had iets met verschoppelingen. Ze had zich er zelf één gevoeld, tijdens haar jeugd in Arnhem waar ze in 1963 ter wereld was gekomen als jongste dochter in een gezin met drie zoons. Haar moeder overleed toen ze 3 jaar was. Haar vader hertrouwde. Met zijn nieuwe vrouw klikte het niet. Praten over haar moeder was niet gewenst, een foto was het enige dat ze had.

Ze ging al jong het huis uit om verpleegster te worden. Maar een kille jeugd laat zich niet negeren. Ze was blij dat ze het huis uit was, maar kon niet omgaan met dat nieuwe leven. Een keer liep ze over de vluchtstrook van een snelweg zonder dat ze snapte hoe ze daar was gekomen. Ze zou tot haar 50ste psychiatrische begeleiding krijgen.

Teckel op golfterrein

Op haar 25ste ontmoette ze Marion. Ze werden vriendinnen voor het leven. ,,Dat eigenwijze was zo leuk aan haar’’, zegt Marion. ,,Ze was overal voor te porren.’’ Ze herinnert zich hoe haar teckel in Arnhem over een golfterrein rende, met Willemien in zijn kielzog op haar hoge hakken die gaten sloegen in de onberispelijke green. Hoe ze toen op haar tenen verder rende. Hoe hard ze lachten, toen.

Toen Marion in 2000 naar Finsterwolde verhuisde, ging Willemien ook naar het Noorden, naar Nieuweschans. Waar een toegewijde GGZ-therapeute de juiste toon vond die het grote verschil maakte in haar leven, en ze na jaren het hoofdstuk psychiatrie kon sluiten.

Poezenboot

Jaren leefde ze tevreden op haar kleurrijke woonark temidden van haar poezen, breiend en hakend, ‘Poezenspinsels’ schrijvend. Maar haar lichaam liet het afweten. Eerst haar nek, toen haar rug. Het Ommelander Ziekenhuis, het UMCG en het UUMC konden niets voor haar doen. Twee stenose-operaties in Duitsland brachten pijnverlichting, maar dat was maar tijdelijk. Ze werd steeds immobieler, kon niet meer goed voor de katten zorgen. Ze besloot de Poezenboot te verkopen en een appartement in Winschoten te betrekken. Met een zwaar hart.

Vriendinnen ontfermden zich over de katten. Vingen ze op, zochten nieuwe tehuizen voor ze. ,,Willemien wás poezen’’, zegt vriendin Diana Cuijpers. ,,Daar viel en stond alles mee. Toen ze de Poezenboot weg moest doen, was het alsof ze haar ziel moest verkopen.’’

Even was er het idee van een nieuwe start. De operatie in Duitsland leek gelukt. Ze wilde dansen op haar 60e. Maar de pijn nam toe. Ze werd steeds bedlegeriger. ,,Ze wilde wel, maar kon niet. Op zeker moment werd niet meer kunnen niet meer willen’’, zegt vriendin Marian Pals.

Vast in procedures

Tweemaal zocht ze hulp bij het Expertisecentrum Euthanasie, omdat haar toenmalige huisarts niet mee wilde werken. Ze liep vast in bureaucratische procedures en door het stempel van haar psychiatrisch verleden – ondanks het feit dat ze dat boek al zo lang geleden had gesloten.

Vorig jaar probeerde ze te stoppen met eten en drinken. Stoppen met eten ging wel, stoppen met drinken niet.

Hernieuwde poging

Dit jaar, op 23 augustus, deed ze een hernieuwde poging. Haar vriendinnen kwamen elke dag langs. Haar broers Bob en Jop Mijwaard waren bij haar. Ze zijn vol lof over de medische zorg die hun zus op haar sterfbed heeft gekregen. ,,Thuiszorg TSN heeft uitstekend werk gedaan en ook de nieuwe huisarts is op zeker moment zeer betrokken geweest. Ze was omringd door mensen die achter haar stonden. Daar heeft ze veel steun aan gehad.’’

Regie

Hun zus wist wat ze wilde. Ze had de regie over alles. Ze had samen met haar schoonzus Marga haar uitvaart voorbereid. Ze was blij met de kleur van de kist die ze had uitgezocht, bepaalde wie zou speechen op haar begrafenis, wat de tekst op haar grafsteen zou worden.

Bob: ,,Op zeker moment werd ze gemaild door de steenhouwer, of de overlijdensdatum klopte. Zo’n bericht wordt natuurlijk doorgaans naar de nabestaanden gestuurd. Moest ze erg om lachen.’’

Rustig lag ze in haar bed, af en toe bezoek ontvangend, berichtjes sturend, er nauw op toeziend dat ze deze keer niet te veel zou drinken. De broers gaven haar pipetjes met water. Over 2 milliliter deed ze 5 minuten. ,,Ze was heel gedreven’’, zegt Jop. ,,Dit keer zou het lukken.’’

Delier

Maar op 3 september werd hij ‘s nachts door haar gebeld. Ze was in de war, zocht sigaretten, was uit bed gestapt: het zo gevreesde ‘delier’, een staat van opperste verwardheid, veroorzaakt door het vochttekort.

In slaap

Op 4 september kreeg ze van de huisarts een middel waardoor ze in een continue slaap raakte en dus helemaal niets meer kon drinken. Op 6 september, om 11 uur ’s avonds, stierf Willemien Mijwaard, de vrouw om wie niemand heen kon.

Op 14 september brachten haar vrienden en familieleden haar naar haar laatste rustplaats.

Haar kist was vuurrood.

Bron : Leeuwarder Courant. Geplaatst 5 oktober, 2024. Foto : Corné Sparidaens